Bij het lezen van dark patterins in de titel van dit blog dacht je waarschijnlijk eerst aan het heelal. Helaas moet ik je teleurstellen want daar gaat dit blog niet over.
Dark patterns zijn trucjes om jouw als bezoeker dingen te laten doen op een website. Vaak omdat je het uit jezelf niet zal doen. Kan dat dan vraag je je af? Jazeker.
Je herkent vast wel een van deze voorbeelden:
- Meld je aan voor onze nieuwsbrief en krijg 5 euro korting
- Schiet op want de voorraad van dit product is bijna op
- Automatisch toevoegen van extra producten aan de winkelwagen
- Automatisch aanmelden op een nieuwsbrief in het bestelproces
- Het lastig maken om een account voor een webshop te verwijderen
- Jan uit plaats X heeft net dit boek gekocht
De kans is groot dat je in een van die trucjes bewust of onbewust bent getrapt en daar hoef je je niet schuldig over te voelen. Vooral e-commerce websites (webshops / webwinkels) zijn erop uit om jou zoveel mogelijk te verkopen. Koop je een laptop, vergeet dan niet een tas of beschermhoes. Boek je een vakantie, wat denk je van een annuleringsverzekering.
Mogen dark patterns?
Het wordt ook wel als verleiding of misleiding gezien. Maar op dit moment is er geen wet die bedrijven verbiedt om dark patterns toe te passen.
Uitzondering hierop is het automatisch toevoegen van producten of aanvinken van nieuwsbrieven. Dit mag dus niet. Maar jouw verleiden om jouw persoonlijke gegevens achter te laten voor korting of om eerder te weten wanneer die nieuwe smartphone uitkomt, dat mag wel.
Toch wordt het gedeeltelijk als oneerlijke handelspraktijken gezien en is de ACM (Autoriteit Consument & Markt) aan het onderzoeken wat ze kunnen doen.
Indelen in categorieën:
- Sneaking = jouw stiekem iets aansmeren wat je niet nodig hebt
- Obstruction = je moet zoeken naar een afmeld knop voor een nieuwsbrief
- User shaming = op jouw gevoel inpraten want die tablet moet jij toch echt hebben
- Nagging = een app die telkens om toestemming voor locatie vraagt
- Forced action = je wordt gedwongen iets te doen om toegang tot iets anders te krijgen
Het wordt al toegepast door middel van teksten op knoppen. In plaats van “verwijderen” staat er “als ik klik op deze knop krijg ik geen korting meer”.
Vind je dark patterns op Timdehoog.nl?
Die zal je hier niet vinden. Natuurlijk bied ik je wel actief de optie aan om je aan te melden op mijn gratis nieuwsbrief wanneer je bijvoorbeeld een reactie onder een blog achterlaat. Maar ik vink het vakje niet automatisch aan. Ik wil dat je bewust mijn nieuwsbrief wilt ontvangen (duidelijke hint toch;)).