Gegevensbescherming- en beveiliging op het internet – hoe problemen te voorkomen

Tegenwoordig doen we niet alleen met een paar klikken online aankopen, maar brengen we ook een groot deel van onze vrije tijd door op het internet. We surfen ijverig door sociale media, spelen videogames tegen onbekende tegenstanders, bekijken films en series op streamingdiensten of informeren ons uitgebreid over allerlei onderwerpen.

Daarbij roepen we zoveel websites op dat we gemakkelijk uit het oog verliezen waar we een half uur geleden nog waren. Één ding is echter duidelijk: met elke klik laten we onvermijdelijk sporen achter op het web en maken we onszelf tot transparante gebruikers voor de algoritmen die veel platforms gebruiken.

Het is dus geen wonder dat alle op die manier verzamelde gegevens worden gebruikt om ons te bombarderen met zo nauwkeurig mogelijke productaanbevelingen en reclame op maat. Maar hoe praktisch dit alles ook is, er schuilen ook veel gevaren in het gebruik van internet. Vooral wanneer er echt geld mee gemoeid is – bijvoorbeeld in virtuele speelhallen.

Wanneer we naar hartenlust spelen en de populairste online gokkasten van Nederland uitproberen, willen we ons geen zorgen maken over de veiligheid. Maar de hele tijd delen we onvermijdelijk gevoelige informatie met onbekende dealers en sitebeheerders die gemakkelijk in handen van fraudeurs kan vallen.

Daarom is het des te belangrijker om de thema’s veiligheid en gegevensbescherming een bijzonder hoge prioriteit te geven en enkele belangrijke voorzorgsmaatregelen te nemen. Hier leg ik uit wat deze zijn en hoe deze je het beste kunt beschermen.

Waarom gegevensdiefstal zo kritiek kan worden

Veel gebruikers zijn er nog steeds van overtuigd dat bijvoorbeeld hun volkomen ongevaarlijke adresgegevens niet door derden kunnen worden gebruikt en dus zonder meer kunnen worden doorgegeven. Dit is echter een misvatting, want zelfs met kleine datasets geeft men details over zichzelf prijs en dit kan in het ergste geval zeer onaangename gevolgen hebben.

Enerzijds als hackers op die manier toegang krijgen tot ons banksysteem. Maar ook als bijvoorbeeld een stalker de kans krijgt je persoonlijk te overvallen. Het grote probleem is dat we ons maar weinig bewust zijn van de plekken online waar gegevens van ons worden verzameld en hoe deze worden geanalyseerd.

Bovendien nemen we vaak niet de moeite om de ernst van aanbieders in twijfel te trekken of te letten op dubbele encryptie bij online betalingen. Maar juist dit kan fataal aflopen en zou daarom veel meer aandacht moeten krijgen. Anders is het voor computerprofessionals gemakkelijk om toegang te krijgen tot uw e-mailaccount en allerlei privé-informatie te onderscheppen.

Uit de statistieken blijkt duidelijk dat aanvallen op bankrekeningen ook steeds vaker voorkomen, omdat we veel betalingstransacties online uitvoeren en herhaaldelijk creditcardgegevens en dergelijke bekendmaken.

Eenvoudig toe te passen tips om uw eigen gegevens te beschermen

In feite kun je zonder veel moeite veel doen om uzelf minder kwetsbaar te maken voor online criminaliteit en om bij dagelijks gebruik beter voor uw eigen gegevens te zorgen. De volgende tips moeten daarom altijd standaard in acht worden genomen, want uiteindelijk is het de consequente toepassing van de tips die ervoor zorgt dat moeilijkheden op de lange termijn worden voorkomen.

Surf alleen op betrouwbare websites

Hoewel het vanzelfsprekend zou moeten zijn, houden veel gebruikers zich helaas niet aan de absoluut voor de hand liggende regel: alleen websites oproepen die echt betrouwbaar zijn, want anders is het met de gegevensbeveiliging al meteen slecht gesteld. Dit geldt ook voor downloads van internet.

De situatie kan gemakkelijk worden gecontroleerd door te zoeken naar het slotsymbool links van de URL. Klik er met de rechtermuisknop op om het beveiligingscertificaat erachter te zien. Hoe hoger de gegevenscodering van de exploitant, hoe beter.

Nuttige indicatoren zijn ook de kwaliteits- of veiligheidszegels van onafhankelijke controle-instanties en het aanbod van gerenommeerde betalingsproviders, als het om een webwinkel of iets dergelijks gaat.

Veel virusbeschermingsprogramma’s zijn tegenwoordig zo ontworpen dat ze automatisch een waarschuwing geven als de gebruikte link niet veilig wordt geacht. Zo kun je er in een vroeg stadium vanaf blijven en tegelijkertijd uw apparaat beschermen tegen besmetting met schadelijke virussen.

Voorzichtigheid is ook geboden bij inkomende e-mails. Duidelijke phishing e-mails moeten onmiddellijk worden verwijderd en berichten van niet-identificeerbare afzenders moeten niet worden geopend.

Aandacht besteden aan beveiligde WLAN-netwerken

Ook bij het surfen via hotspots en openbare wifi-netwerken loop je risico’s. Omdat iedereen hier kan inloggen, bestaat de kans dat vreemden ongemerkt toegang krijgen tot uw online activiteiten en gegevens kunnen onderscheppen.

Gebruik VPN-service om uw locatie te versleutelen

Om uw IP-adres en dus uw werkelijke locatie te verhullen, kun je het beste tegen betaling een VPN-dienst activeren die een verbinding met een andere server simuleert. Op die manier blijft uw anonimiteit ook bewaard wanneer je bijzonder privé-aangelegenheden uitvoert.

Toestel-PIN instellen, server- en zoekgeschiedenis wissen

Als uw mobiele apparaat wordt gestolen, kan een derde partij het gebruiken om toegang te krijgen tot veel persoonlijke gegevens als er geen slot is ingesteld. Beveilig je apparaten dus zeker met een beveiligingspincode of, indien mogelijk, nog beter met gezichtsherkenning of een vingerafdruksensor.

Zorg er ook voor dat je regelmatig je geschiedenis wist en daarmee in ieder geval je online geschiedenis enigszins vervaagt, anders kan er alleen al aan de hand van de laatst bezochte pagina’s en uitgevoerde acties veel over je te weten komen. Om nog maar te zwijgen van het feit dat je effectief je privacy beschermt.

Gebruik betalingssystemen met dubbele bescherming

Als het erom gaat online geld over te maken, moeten de veiligste betalingsopties worden gekozen. Daartoe behoren alle methoden die werken met authenticatie in twee stappen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij externe aanbieders zoals PayPal, maar ook bij directe bankoverschrijvingen.

Voor toegang tot uw eigen internetbankieren moet je namelijk dubbele veiligheidsprocedures doorlopen – waaronder een TAN-verzoek via uw internetbankieren-app. Het gebruik van creditcards is in vergelijking hiermee zeer onveilig, omdat je het kaartnummer samen met de CVV-beveiligingscode invoert. Toch is het belangrijk om uw rekeningafschriften regelmatig te controleren om onmiddellijk te kunnen reageren in geval van een verdachte transactie.

Bevestig een camerasluiter op de webcam

Tot slot kun je ervoor zorgen dat je niet ongemerkt gefilmd of gefotografeerd wordt als een bepaalde applicatie op de achtergrond openstaat. Daarvoor gebruik je gewoon een camerasluiter, die dient om de lens van de laptop of smartphone handmatig af te dekken wanneer je geen videogesprek voert.

Sommige apparaten hebben al zo’n sluiter ingebouwd, maar er zijn ook opplakmodellen. Zo loop je niet langer het risico dat anderen ongevraagd foto’s van je kunnen maken.